ΤΟ ΚΤΗΜΑ : ένα αριστούργημα από το Σπύρο Κανιούρα

 

Εν αρχή ην η ζύμωση

Η ζύμωση του μούστου σε κρασί

Η ζύμωση της γλώσσας σε ποίηση

Η ζύμωση του σουρρεαλισμού σε Κανιούρα

Διαβάστε το έργο του ΤΟ ΚΤΗΜΑ κι ενεργοποιήστε τη ζύμωση εντός σας

Πενήντα πέντε χρόνια…

 

 

 «Αν έχω ένα μήλο κι εσύ έχεις ένα άλλο και ανταλλάξουμε αυτά τα μήλα, τότε εγώ κι εσύ θα έχουμε και πάλι από ένα  μήλο. Όμως όταν εσύ έχεις μια ιδέα κι έχω κι εγώ μια ιδέα και τις ανταλλάξουμε, τότε καθένας  μας θα έχει δύο ιδέες»

Είπε αυτός ο λαλίστατος ο Τζώρτζ Μπέρναρντ Σω κι εξήγησε πολύ καλά γιατί η επικοινωνία σου δίνει ένα πλεονέκτημα επιβίωσης ή και καλύτερης διαβίωσης.

Έτσι ξεκίνησα αυτό το ιστολόγιο και μετά κατάλαβα ότι μάλλον αποτελεί μονόλογο, καθώς βρίσκεται εντελώς έξω από τη ρότα των συνηθισμένων διαδρομών κι αναζητήσεων στο διαδίκτυο κι οι ελάχιστοι περαστικοί δεν αφήνουν σχόλια.

Ξεκίνησα να αναρτώ κείμενα το 2008 και 12 χρόνια μετά ανεβάζω την 20^η μου ανάρτηση μετά από 5 χρόνια σιωπής. Γιατί σιωπή; Δεν φταίει η  καθημερινότητα, οι δουλειές, οι έγνοιες, η πανδημία και η κλιματική αλλαγή. Δεν  είναι ότι δεν είχα πράγματα να πω. Εκφραζόμουν με το παραπάνω σε άλλα κανάλια επικοινωνίας, ανάμεσα σε αυτά η επιστημονική έρευνα από κοινού με το σύντροφό μου, η συστηματική αρθρογραφία μου στο περιοδικό Μελισσοκομικό Βήμα και η μοναχική αλλά γονιμοποιός ενασχόλησή μου με την ποίηση. Το ιστολόγιο δε με καλούσε, άρχισα να το βλέπω όχι ως βήμα πολιτικοκοινωνικού διαλόγου με πόλο την ευτοπία, αλλά σαν έναν προσωπικό αποταμιευτικό λογαριασμό όπου καταθέτω τις σκέψεις που θα ήθελα να φυλάξω.  Ίσως σαν οδοδείκτες των διαδρομών εξέλιξης της σκέψης μου, της αντίληψής μου για τα πράγματα.

Πάντα πίστευα ότι ο δρόμος προς την ευτοπία θεμελιώνεται πάνω σε μια φιλοσοφική και όχι ιδεολογική βάση. Ταυτόχρονα, μιας και δε νοείται δρόμος χωρίς προορισμό, χωρίς κατεύθυνση,  είναι απόλυτα αναγκαίο ένα όραμα, μια σύλληψη του πως είναι η ευτοπία.

Σαν το μεσήλικα μικροαστό που δε μπορεί να ονειρευτεί καν τις διακοπές -πόσο μάλλον το πώς θα ήθελε να ζει τη ζωή του- πνιγμένος από τη ρουτίνα, τις υποχρεώσεις, τα χρέη, τους κάθε λογής περιορισμούς (ακόμα και υγειονομικούς τα τελευταία χρόνια!) έτσι κι η κοινωνία μοιάζει να μην μπορεί να δει πέρα από τη διαχείριση των τεράστιων προβλημάτων που αντιμετωπίζει, από την οικονομική ύφεση και τη μετανάστευση και τους κάθε λογής ρατσισμούς ως την κλιματική αλλαγή και την πανδημία.

Συγχωρέστε με αν δεν τα έβαλα όλα ή δεν τα ιεράρχησα σωστά. Το θέμα δεν είναι ποιά είναι τα προβλήματα ή ποιό είναι το πλέον σημαντικό αλλά το ότι η κοινωνία δεν βλέπει πέρα από τα προβλήματα και το πώς θα τα διαχειριστεί (η κάθε ομάδα με βάση το συμφέρον της). Δεν έχουμε οράματα πια και οραματιστές διανοητές. Δεν σκεφτόμαστε το πώς θα είναι ο  Νέος Κόσμος που αναζητούμε αλλά πως δε θα βουλιάξει το καράβι μας εδώ που είμαστε.

Το «προσωπικό» είναι το κύτταρο του «κοινωνικού» και της όποιας συλλογικής πολιτικής σκέψης. Όταν ο πολίτης δεν ονειρεύεται μια καλύτερη ζωή αλλά αγωνίζεται να επιβιώσει, η κοινωνία αντίστοιχα κάνει το ίδιο. Και οι ιδεολογίες το ίδιο ακόμα και οι τέχνες και οι επιστήμες.

Γράφει η υπέροχη Ράντμιλα Ζυγούρη για το δικό της πεδίο που είναι η ψυχανάλυση:

«Οι κοινωνίες μας πνίγονται από έλλειψη ουτοπιών και η ψυχανάλυση ακολουθεί κατά πόδας. Δίχως ουτοπία, η επιθυμία μαραίνεται. Η ουτοπία δεν είναι ούτε ένα καταχρηστικό υπερεγώ, ούτε προάγγελος τρομοκρατίας όταν δεν προέρχεται από κάποια ανώτερη βαθμίδα. Δεν λογοκρίνει. Είναι κίνητρο, ποίηση, πρόσκληση σε ταξίδι, ανάσα, η φωνή του νομάδα που καλεί το παιδί όταν κάποιοι το κρατούν δέσμιο. Χωρίς φωτεινές χίμαιρες, εκατό χρόνια μετά την ανακάλυψή της, η ψυχανάλυση δεν θα μπορεί να μεταδοθεί και να επιβιώσει παρά μόνο υπό την αιγίδα μιας θανατηφόρας επανάληψης ή αλλιώς θα καταλήξει σε φάμπρικα κλώνων των πιο λαμπρών, των πιο τρελών, των πιο ευρηματικών δασκάλων που θα έχουν ξεπουλήσει την ιδιοφυΐα τους για να αποκτήσουν απογόνους τεχνοκράτες.»[i]

Όπου «ψυχανάλυση» μπορείτε να βάλετε επιστήμες, τέχνες, πολιτική, ιδεολογίες…

Ποια είναι η κατεύθυνση στον 21^ο αιώνα; Που είναι το όραμα και η επανάσταση; Στο να κατοχυρώσουμε αυτονόητα πράγματα όπως ο σεβασμός στη διαφορετικότητα; Η προστασία των δικαιωμάτων των μαύρων, των γυναικών, των ομοφυλόφιλων; Η προστασία του περιβάλλοντος; Η προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων, των δικαιωμάτων των μεταναστών; Δε θα έπρεπε να τα έχουμε λύσει ήδη όλα αυτά στις δημοκρατικές μας κοινωνίες; 

Τι ονειρεύονται τα παιδιά που έζησαν την εποχή των μνημονίων, την εποχή της ελπίδας που ματαιώθηκε (με ευθύνη κυρίως των ελπιδοφόρων πολιτικών που την έκαναν σύνθημα) και τώρα την εποχή της δεξιάς «ανοικοδόμησης» εν τω μέσω πανδημίας;  Τα παιδιά που αναζητούν τη θέση τους σε έναν κόσμο που δεν τους υπόσχεται τίποτε άλλο από φόβο και περιορισμούς. Οικονομικούς, κοινωνικούς, εργασιακούς και -εσχάτως -υγειονομικούς.

Κι είναι κι ο ψηφιακός κόσμος. Άλλη μια μεζούρα για να μετρήσουν την επιτυχία και ιδίως την αποτυχία τους, με Likes και Clicks και Followers, σ’ έναν κόσμο όπου οι πολλοί είναι ακόλουθοι κάποιων λίγων επιδραστικών «προσωπικοτήτων».

Το θέμα για τους περισσότερους εφήβους (και ενήλικες δυστυχώς) είναι να είναι εμφανίσιμοι και δημοφιλείς. Όχι ο εαυτός τους. Πόσους ακόλουθους άραγε θα είχε σήμερα ο Σωκράτης με το γνῶθι σαὐτόν;

Αλλά δεν είναι αυτή η μόνη «παρενέργεια» του ψηφιακού κόσμου. Εκτός από την προσωπικότητα και τη διαφορετικότητα, βάλλεται καθημερινά και η αλήθεια, αυτό που βιώνουμε ως πραγματικότητα. Η πανδημία του κορωνοϊού δεν είναι τίποτα μπροστά στην πανδημία της παραπληροφόρησης. Πόσους θανάτους θα θρηνήσουμε λόγω παραπληροφόρησης γύρω από τον ιό και τα εμβόλια; Πόσους θανάτους και πόσες κατεστραμμένες ζωές θα μετρήσουμε αν πειστούμε ότι δε φταίμε εμείς για την κλιματική αλλαγή αλλά οι ….ηλιακές κηλίδες;

Η αλήθεια είναι εκεί έξω, καμμιά φορά σε πλήρη θέα αλλά αρνούμαστε να την δούμε πόσο μάλλον να την ψάξουμε. Δεν είναι αλήθεια αυτό που δε μας συμφέρει, που δε μας βολεύει που δεν  ταιριάζει στο αφήγημά μας.  Οι περισσότεροι σήμερα επιλέγουμε τι είναι αλήθεια και  ποια είναι η πραγματικότητα,  με βάση κάποια δικά μας κριτήρια, όπως επιλέγουμε και τα υπόλοιπα στη ζωή μας. Όπως επιλέγουμε και ποια θέματα μας αφορούν… Κι έτσι καταλήγουμε σε μια πραγματικότητα που όσο και να την αρνιόμαστε μας καταπιέζει και που δεν μπορούμε να την αλλάξουμε ακριβώς γιατί δε θέλουμε καν να την αντιληφθούμε.

Αν συμφωνείτε με κάποια από τα παραπάνω σίγουρα θα θέλετε να ακούσετε και τι προτείνω να κάνουμε. Λυπάμαι. Δεν έχω εγώ τις λύσεις για όλα αυτά. Δεν έχω λύσεις για όλους. Άλλωστε οι πιο σοφοί γιατροί θεραπεύουν τους ασθενείς και όχι την ασθένεια. Δεν είμαι σοφή ούτε γιατρός και βεβαίως δεν είμαι ….επιδραστική προσωπικότητα!  

Τη λίγη ατομική γαλήνη που έχω βρει την βρήκα ανταλλάσσοντας την ιδεολογία με τη φιλοσοφία και αναζητώντας την αλήθεια. ιδίως για τα κίνητρά μου, γι’ αυτά που βρίσκονται πίσω από τις επιλογές μου. Και φυσικά αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τις συνέπειες των επιλογών μου. Δεν είναι εύκολο. Δεν είναι διασκεδαστικό. Αλλά είναι …ικανοποιητικό. Περίπου.

Δεν μπορεί κανείς να δώσεις συλλογικές λύσεις μόνος του, φίλοι που με διαβάσατε ως εδώ. Δεν μπορεί κανείς να αγωνιστεί μόνος του για δικαιοσύνη και παιδεία και όλα τα πράγματα που απαιτούνται για να θεμελιώσεις μια ευτοπία. Δεν μπορεί κανείς  να κατέχει όλη τη γνώση και να δει όλες τις πλευρές της πραγματικότητας. Κι αν μπορούσε δε θα έπρεπε να θέλει να το κάνει μόνος του!

Προσπαθώ λοιπόν να μην τρέφω βεβαιότητες αλλά ούτε και  να αφήνω την αβεβαιότητα να τρέφεται από μένα. Προσπαθώ να είμαι και να κάνω όλα αυτά που έγραφα πριν 5 χρόνια. Προσπαθώ να βρω τι θα γίνω όταν μεγαλώσω.

«Ο λογικός άνθρωπος προσαρμόζει τον εαυτό του στα μέτρα του κόσμου. Ο παράλογος επιμένει να προσπαθεί να φέρει τον κόσμο στα δικά του μέτρα. Γι’ αυτό κάθε πρόοδος εξαρτάται από τους παράλογους ανθρώπους», λέει αυτός ο λαλίστατος ο Τζώρτζ Μπέρναρντ Σω και μάλλον έχει δίκιο.

Η δική μου λογική είναι η λογική της φιλοσοφίας και της επιστήμης[ii], η μέθοδος για να ελέγξεις αν κάτι ισχύει, αν είναι σωστό ή λάθος, αληθές ή ψευδές. Είναι επίσης τρόπος επιβίωσης.

Με αυτή τη λογική παράλογο είναι να αφήνει κανείς αυτόν τον όμορφο, γεμάτο ζωή κόσμο να χαθεί για τα κέρδη ολίγων. 

Το λογικό θα ήταν να προσπαθήσουμε όχι μόνο να αποτρέψουμε τη δυστοπία μια διακεκαυμένης γης αλλά να επενδύσουμε στην πρόληψη όλων των φυσικών καταστροφών που ήδη έχουν αφανίσει μυριάδες μορφές ζωής, πέντε φορές στο παρελθόν αυτού του πλανήτη. 

Το λογικό θα ήταν να βρούμε θεραπείες για τις ασθένειες και τα γηρατειά. Τρόπους για να απολαύσουμε τη ζωή, μια μεγάλη και γεμάτη και δημιουργική ζωή.

Το λογικό θα ήταν να ονειρευτούμε τα άστρα.

Όπως είπε κάποιος πριν μερικά χρόνια «λεφτά υπάρχουν». Λείπει η κοινή (με όλες τις σημασίες) λογική και το «παράλογο» όραμα.

Καλή αντάμωση σε πέντε χρόνια από τώρα!

 

 

---

[i] Ο άγνωρος δεσμός. Για τη μεταβίβαση στην ψυχανάλυση, τέσσερα κείμενα της Ράντμιλας Ζυγούρη με άξονα την ορμή της ζωής και του έρωτα, Εκδότης: Κουκκίδα, 2016

 [ii] https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AE

ΜΝΗΜΗ ΝΤΙΝΟΥ ΧΡΙΣΤΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

 

Εναντίον...

Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης, απ΄ όπου και αν προέρχεται....

Είμαι εναντίον των βραβείων γιατί μειώνουν την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Βραβεύω σημαίνει αναγνωρίζω την αξία κάποιου κατώτερου μου - και κάποτε πρέπει να απαλλαγούμε από την συγκατάβαση των μεγάλων. Παίρνω βραβείο σημαίνει παραδέχομαι πνευματικά αφεντικά - και κάποτε πρέπει να διώξουμε τα αφεντικά από την ζωή μας...

Είμαι εναντίον των χρηματικών επιχορηγήσεων, σιχαίνομαι τους φτωχοπρόδρομους που απλώνουν το χέρι τους για παραδάκι. Οι χορηγίες μεγαλώνουν την μανία μας για διακρίσεις και την δίψα μας για λεφτά΄ ξεπουλάνε την ατομική ανεξαρτησία μας.

Είμαι εναντίον των σχέσεων με το κράτος και βρίσκομαι σε διαρκή αντιδικία μαζί του. Πότε μου δεν πάτησα σε υπουργείο, και το καυχιέμαι. Η μόνη μου εξάρτηση από το κράτος είναι η εφορεία, που με γδέρνει.

Είμαι εναντίον των εφημερίδων. Χαντακώνουν αξίες, ανεβάζουν μηδαμινότητες, προβάλλουν ημετέρους, αποσιωπούν τους απροσκύνητους΄  όλα τα μαγειρεύουν, όπως αυτές θέλουν. Δεξιές, αριστερές, κεντρώες - όλες το ίδιο σκατό....

Είμαι εναντίον κάθε ιδεολογίας, σε οποιαδήποτε απόχρωση και αν μας την πασέρνουν. Όσο πιο γοητευτικές και προοδευτικές είναι οι ιδέες, τόσο πιο τιποτένια ανθρωπάκια μπορεί να κρύβονται από πίσω τους. Όσο πιο όμορφα τα λόγια τους, τόσο πιο ύποπτα τα έργα τους. Όσο πιο υψηλοί οι στόχοι, τόσο πιο άνοστοι οι στίχοι.

Είμαι, προπάντων, εναντίον κάθε ατομικής φιλοδοξίας, που καθημερινά μας οδηγεί σε μικρούς και μεγάλους συμβιβασμούς. Αν σήμερα κυριαρχούν παραγοντίσκοι και τσανάκια, δεν φταίει μόνο το κωλοχανείο΄ φταίνε και οι δικές μας παραχωρήσεις και αδυναμίες. Αν πιάστηκε η μέση του οδοκαθαριστή, φταίμε και εμείς που πετούμε το τσιγάρο μας στο δρόμο. Κι αν η λογοτεχνία μας κατάντησε σκάρτη, μήπως δεν φταίει και η δική μας σκαρταδούρα;

Κείμενο του Ντίνου Χριστιανόπουλου 
στο περιοδικό ΔΙΑΓΩΝΙΟΣ, αρ. 1, Ιανουάριος - Απρίλιος 1979

Και από τις εκδόσεις Ιανός, στην πλήρη του ανάπτυξη...

Πενήντα χρόνια

Είμαι  ακόμα το παιδί που βλέπει το πρόσωπο στο φεγγάρι κι αναρωτιέται αν με βλέπει κι αυτό.

Βλέπω ακόμη δράκους και τριαντάφυλλα στα σύννεφα κι ουράνια τόξα στις δροσοσταλίδες.

Κάθε καινούρια λέξη που μαθαίνω διευρύνει τα όρια του κόσμου μου.

Υπάρχουν καινούρια τραγούδια να τα ερωτευτώ και έργα τέχνης να με συγκινήσουν.

Κάθε πλάσμα γύρω μου είναι υπέροχο και μαγικό κι άξιο σεβασμού, καμιά φορά και δέους.

Κάθε μπουκιά φαγητού στο στόμα μου έχει πίσω της μια μεγάλη διαδρομή κι ένα πλήθος πλασμάτων, ανθρώπινων και μη που εργάστηκαν ή πέθαναν για να φτάσει η τροφή σε μένα  και την τιμώ αυτή τη μπουκιά.

Κάθε αντικείμενο που χρησιμοποιώ έχει φτιαχτεί με τον κόπο κάποιων και με υλικά από τον κόσμο που μας φιλοξενεί και το τιμώ αυτό το αντικείμενο.

Κάθε άγνωστος άνθρωπος στο δρόμο έχει μια ιστορία που αξίζει να τη μάθω και μια πιθανότητα να τον γνωρίσω στο μέλλον.

Κάθε σπίτι που προσπερνώ κρύβει χαρές και λύπες, μοναξιά και θαλπωρή, μυστικά και αλήθειες.

Για κάθε είδηση που με τρομάζει ή με λυπεί ή μου προξενεί φρίκη υπάρχει μια αντίθετη είδηση που φέρνει χαρά κι ελπίδα, που πρέπει ίσως να ψάξεις περισσότερο για να τη βρεις αλλά υπάρχει.

Για κάθε καταστροφή που διαπράττει κάποιος, κάποιος άλλος έχει δημιουργήσει κάτι.

Γεννήθηκα σαν σήμερα πριν πενήντα χρόνια. 

Ο κόσμος άλλαξε μέσα σε μισό αιώνα, η χώρα μου άλλαξε, οι πόλεις που έζησα, η γειτονιά μου. Οι άνθρωποι άλλαξαν. Εγώ άλλαξα. 

Αλλά η αλλαγή είναι νομοτέλεια, θα συμβεί έτσι κι αλλιώς. 

Το θέμα είναι η κατεύθυνση της αλλαγής.

«Αν δεν μπορείς να πετάξεις, τρέξε. Αν δεν μπορείς να τρέξεις, περπάτα. Αν δεν μπορείς να περπατήσεις, τότε σύρσου.  Αλλά ό,τι κι αν κάνεις πρέπει να κινείσαι προς τα μπρος», είναι η προτροπή του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Ο ανήφορος του Καζαντζάκη. Η αρετή του Σωκράτη.

Δεν ξέρω πόσα χρόνια έχω μπροστά μου. Ξέρω πώς να τα ζήσω.

Αλήθεια και ευθύνη

Διαβάζω εδώ και μήνες κείμενα  ειδικών και μη, κείμενα πολιτών που γράφονται εν βρασμώ και κείμενα προπαγανδιστικά που γράφονται επί παραγγελία και πληρωμή, κείμενα έξω από την Ελλάδα και κείμενα μέσα από την Ελλάδα, διαβάζω αχόρταγα, καταπίνω,  πέπτω και…αφοδεύω.

Συγχωρείστε μου τη μεταφορά αλλά και η πνευματική τροφή μετά την πέψη της τελικά έχει και περιττώματα, δεν είναι όλα τα συστατικά ωφέλιμα και προς αφομοίωσιν! Αφήστε που τα περισσότερα είναι πνευματικό σκουπιδοφαγητό σερβιρισμένο στις αλυσίδες διανομής παραπληροφόρησης που έχουν καταντήσει τα ΜΜΕ, έντυπα και ηλεκτρονικά.

Ωσάν ρακοσυλλέκτης, λοιπόν για να δοκιμάσουμε μιαν άλλη μεταφορά, ψάχνω στις αχανείς χωματερές της άχρηστης ή λανθασμένης πληροφορίας για να βρω ψήγματα αλήθειας, ψήγματα ουσιαστικής πληροφόρησης.

Πως ξέρω ότι κάτι είναι αλήθεια; Η αλήθεια είναι κάτι που βιώνεις, όχι κάτι το εγκεφαλικό. Ειδικά η πολιτική αλήθεια βιώνεται τόσο έντονα που, πολλές φορές, το υποκείμενο που τη βιώνει δεν επιβιώνει…. Η επιστημονική αλήθεια …. ε, αυτό είναι μια άλλη ανάρτηση!

Να μοιραστώ μαζί σας αυτά που αφομοίωσα λοιπόν, ή αυτά που συνέλεξα, πράγματα που δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι είναι αλήθεια, διότι μου το λέει η κοινή μου λογική και το τζιέρι μου ταυτοχρόνως, το νιώθω στις κράμπες που κάνει το στομάχι μου όταν σκέφτομαι ότι όπου να ’ναι θ’ αρχίσει η πτώση….

Αλήθεια πρώτη: Ούτε η  κυβέρνηση ούτε η αντιπολίτευση ούτε οι καθοδηγητές τους, οι δανειστές, δεν έχουν σκοπό να σώσουν τη χώρα ή έστω να αποπληρωθεί το χρέος. Δεν τους ενδιαφέρει το χρέος. Ο στόχος είναι η πτώχευση και η λεηλασία, το ξεπούλημα. Πρέπει και η Ελλάδα να πτωχεύσει και οι Έλληνες να πτωχεύσουν οπότε τα έσοδα θα είναι πολλαπλάσια του χρέους.

Τα μέτρα και οι περίφημες μεταρρυθμίσεις οδηγούν μαθηματικά εκεί. Δεν είναι ότι δεν υπάρχουν λύσεις. Απλά δεν εφαρμόζονται μέτρα που δίνουν λύσεις αλλά μέτρα που δημιουργούν προβλήματα.

Αλήθεια δεύτερη: Για να αντισταθεί μια κοινωνία σε μια τέτοια επίθεση πρέπει να υπάρχει συλλογικότητα, ομόνοια, και δημοκρατικές διαδικασίες. Τίποτα από τα τρία δεν υπάρχει. Αντιθέτως υπάρχει ατομισμός, συντεχνιακές λογικές, κομματικές λογικές και η λογική των δύο μέτρων και σταθμών (να καταργηθούν τα προνόμια των άλλων αλλά όχι τα δικά μου, να πληρώσουν φόρους αυτοί αλλά όχι εμείς, το δικό τους κόμμα φταίει όχι το δικό μου).

Αλήθεια τρίτη: Δεν υπάρχουν εθνοσωτήρες (ο Βαρουφάκης θέλει να σώσει όλη την Ευρώπη)

Αλήθεια τέταρτη: Πιθανότατα δεν υπάρχουν εθνικές λύσεις λόγω παγκοσμιοποίησης…. (λες να ’χει δίκιο ο Βαρουφάκης;;;;!)

Μέσα ή έξω από το ευρώ, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση, τον ΟΗΕ…. ό,τι θέλετε συμπληρώστε, είμαστε και πάλι μεσοπέλαγα στην ίδια βάρκα και χωρίς σωσίβιο ή γη της επαγγελίας για να αράξουμε στις ακτές της.

Η ανθρωπότητα παντού κατασπαράζεται από την ίδια ασυδοσία  της χρηματοπιστωτικής αγοράς που προστατεύει τις τράπεζες και όχι τους λαούς, τους φορολογικούς παραδείσους και όχι τα ανθρώπινα δικαιώματα, που ξεκινάει πολέμους για το κέρδος και καταστρέφει τον πλανήτη, που δέχεται να υπάρχουν 30 εκατομμύρια σκλάβοι και διπλάσιοι πρόσφυγες…..

Γίνομαι βαρετή, το ξέρω. Τα ξέρετε αυτά.

• Ξέρουμε ότι όλες οι κυβερνήσεις μας είπαν ψέματα κι ότι δε δουλεύουν για μας. 
• Ξέρουμε όλοι ότι υπάρχει διαφθορά ακόμα και τα ονόματα και τις διευθύνσεις των διεφθαρμένων σε πολλές περιπτώσεις.
• Ξέρουμε ότι δεν τιμωρούνται οι διεφθαρμένοι κι οι κλέφτες.
• Ξέρουμε ότι με αυτούς τους φόρους δεν πρόκειται να επιβιώσουμε οικονομικά. Κι αν επιβιώνουν κάποιοι λίγοι σήμερα, είναι μεροδούλι-μεροφάι, τίποτα δεν μπορεί να μπει στην άκρη για να μας στηρίξει στις δύσκολες μέρες ή να στηρίξει τα παιδιά μας όπως στήριξαν εμάς οι γονείς μας.
• Ξέρουμε ότι πρακτικά είμαστε ανασφάλιστοι κι ας πληρώνουμε εισφορές.
• Ξέρουμε ότι δε θα πάρουμε σύνταξη αλλά χαρτζιλίκι.
• Ξέρουμε ότι οι άνεργοι δε θα βρουν δουλειά κι οι εργαζόμενοι θα έχουν όλο και λιγότερες απολαβές κι ότι καμιά δουλειά δεν είναι σίγουρη…
• Ξέρουμε ότι η μεγάλη πλειοψηφία τρέφεται με το φθηνότερο κι όχι με αυτό που θα ήθελε να αγοράσει.
• Ξέρουμε ότι δε λειτουργεί η δικαιοσύνη ούτε η παιδεία.
• Ξέρουμε ότι το κέντρο της επικρατούσας οικονομικο-πολιτικής άποψης δεν είναι ο άνθρωπος αλλά το κέρδος.

Και τι κάνουμε;

Αντίσταση συλλογική και οργανωμένη δεν υπάρχει κι ας ξέρουμε.  Το Σύνταγμα είναι άδειο από αγανακτισμένους και ας περισσεύει η αγανάκτηση και η οργή και ο φόβος.

Ένας πολιτικός φορέας που να μπορεί να εμπνεύσει ένα οργανωμένο κίνημα δεν υπάρχει. Οποιοδήποτε «μικρό» κόμμα που τυχαίνει να έχει σωστή ανάλυση της κατάστασης και μια πρόταση για τη διαχείριση της κατάστασης, θα παραμείνει ακριβώς μικρό κόμμα γιατί η υλοποίηση της πρότασής του απαιτεί σκεπτόμενους και ενεργούς πολίτες. Οι σκεπτόμενοι , αν και λίγοι, είναι πολύ περισσότεροι από τους ενεργούς.

Αυτό είναι το μόνο πράγμα πια που αξίζει συζήτηση κι ανάλυση. Γιατί απλά συζητάμε (και γράφουμε) και δεν δρούμε; Γιατί είμαστε διαιρεμένοι σε αγρότες, επιχειρηματίες, ιδιωτικούς και δημοσίους υπαλλήλους; Γιατί δεν πιστεύουμε ότι θα αλλάξει κάτι;

Αλήθεια πέμπτη: Δεν βρήκαμε ακόμα πάτο. Τα χειρότερα έρχονται. Είτε το σιγοψήσιμο μερικών ακόμη μνημονίων ώσπου να ξεπουληθούν τα πάντα, δημόσια κι ιδιωτικά, είτε το ολοκαύτωμα ενός Grexit χωρίς να έχουν ληφθεί μέτρα για να μην είναι ολοκαύτωμα.

Μέσα σε αυτό το εμπόλεμο τοπίο οφείλουμε να αναρωτηθούμε όχι μόνο πώς θα επιβιώσουμε αλλά και πώς να ζήσουμε. Πώς στη σκέψη μας δε θα βρίσκεται μόνο το πού θα βρω δουλειά, πού θα βρω λεφτά γι’ αυτό ή το άλλο, πώς θα γλιτώσω την κατάσχεση ή τι θα γίνει αν αρρωστήσω. Πώς στην ψυχή μας δε θα υπάρχει μόνο θυμός και θλίψη και πικρία και μίσος και φόβος.

Έχουμε απόλυτη ανάγκη να νιώθουμε ότι κυβερνάμε τη ζωή μας. Ότι κάνουμε αυτό που θέλουμε να κάνουμε κι όχι αυτό που μας επιβάλλεται. Αυτό είναι και το δυσκολότερο φορτίο που κουβαλάμε, μετά την επίγνωση ότι είμαστε θνητοί. Η επίγνωση ότι ορίζουμε τη μοίρα μας ως όντα με αυτεξούσιο, με ελεύθερη βούληση. Ότι αυτά που μας συμβαίνουν είναι αποτέλεσμα και των δικών μας επιλογών.

Επιλέξαμε δουλειά, σύντροφο, φίλους, κοσμοθεωρία…. Επιλέξαμε να κυνηγήσουμε ή να εγκαταλείψουμε τα όνειρά μας. Πολλές φορές επιλέξαμε λάθος. Το μόνο καλό είναι ότι εξακολουθούμε να έχουμε επιλογές. Ακόμα και τώρα, μέσα σε αυτό το εμπόλεμο τοπίο.

Τεράστιο βάρος αυτή η ελεύθερη βούληση. Τεράστια ευθύνη. Αλλά και μοναδική διέξοδος.

Μπορούμε να επιλέξουμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματά μας ατομικά ή συλλογικά. Να επιλέξουμε αν θα μιζεριάσουμε ή όχι. Αν θα είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας για το ποιος φταίει που δεν γίναμε αυτό που θέλαμε ή αν θα μας φταίει η μάνα μας, ο σύντροφός μας ή το κράτος. Αν θα δούμε τηλεόραση ή θα μιλήσουμε με έναν φίλο. Αν θα κλαιγόμαστε για τα χρέη μας ή θα παλέψουμε να βρούμε διέξοδο. Αν θα κάνουμε μια δουλειά που μας αδειάζει αντί να μας γεμίζει ή αν θα ρισκάρουμε τα πάντα για να κάνουμε αυτό που αγαπάμε.

Αν συνειδητοποιούσαμε ο καθένας τις δικές του προσωπικές λανθασμένες επιλογές και κάναμε το σωστό για μας, αν επιτέλους αρχίζαμε να επιλέγουμε συνειδητά, μαζί μας θα άλλαζε κι η κοινωνία.

Πολύ απλά, πρέπει, με απόλυτη ειλικρίνεια για το τι είναι αυτό που θέλουμε στη ζωή μας, να δώσουμε τη σωστή κατεύθυνση στις αλλαγές. Αλλαγές που θα μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους και θα μας δώσουν καλύτερη ποιότητα ζωής.  Που δε θα τις καθορίσει ο φόβος και το μίσος αλλά η ελπίδα και η αγάπη.

Προφανώς και δεν εννοώ να κοιτάξουμε την πάρτη μας και να αγνοήσουμε τους άλλους και το σύνολο. Αυτό σαφώς και δεν οδηγεί σε καλύτερη ποιότητα ζωής. Αυτό κάνουμε τώρα!

Η συνειδητοποίηση ότι εξαρτώμαστε από τους άλλους κι οι άλλοι από μας, είναι από τα πρώτα βήματα της ειλικρινούς αναζήτησης μέσα μας για το τι θέλουμε και πως πρέπει να ζούμε. Ό,τι κι αν κατορθώνουμε, ό,τι κι αν αποκτάμε, δεν έχει αξία αν δεν το μοιραστούμε με όσους αγαπάμε. Κι όσο περισσότερους αγαπάμε, τόσο μεγαλύτερη αξία για μας έχει αυτό που θέλουμε να μοιραστούμε…..

Με αυτό το πρίσμα, δεν είναι εγωιστικό να κάνουμε το καλύτερο για μας τους ίδιους και να επιδιώκουμε την προσωπική μας ευτυχία και ολοκλήρωση. Είναι η μόνη διέξοδος. Αποδεχόμενοι ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε κάτι, φοβούμενοι το ρίσκο, την αποτυχία και την ενδεχόμενη ρήξη με τους γύρω μας, όχι μόνο μένουμε οι ίδιοι δυστυχείς αλλά μεταφέρουμε αυτή τη δυστυχία στους γύρω μας και την ήττα μας στην κοινωνία.

Μια κοινωνία ηττημένων και συμβιβασμένων πώς θα μπορέσει ποτέ να εξελιχθεί σε κάτι άλλο από δυστοπία;

Ο αδιάφορος, ο χαφιές και ο πολίτης

Όχι, δεν πρόκειται για ανέκδοτο, αλλά θα ξεκινήσω με ένα:

Η φίλη μου η Γιάννα ζει στην Αγγλία. Πήγε για μεταπτυχιακές σπουδές, βρήκε μια καλή δουλειά και έμεινε εκεί. Το περιστατικό που θα σας μεταφέρω έγινε πριν 15 χρόνια, όταν μετακόμισε σε ένα σπίτι δικό της, χωρίς συγκάτοικο για πρώτη φορά.

Το πρώτο Σαββατοκύριακο πήγε να βρει την παλιοπαρέα. Πέρασε καλά και γύρισε σπίτι ξημερώματα Δευτέρας, κοντά στις πέντε. Κοιμήθηκε τρεις ώρες και πήγε στο πανεπιστήμιο. Επιστρέφοντας το βράδυ και ενώ έψαχνε τα κλειδιά της την πλησίασε ένας ευγενικός κύριος που συστήθηκε ως ο γείτονας από δίπλα.

Ο κύριος την ενημέρωσε πως, όσο έλειπε, κάποιος προσπάθησε να διαρρήξει το σπίτι της και της έδειξε τα ίχνη από την προσπάθεια παραβίασης. Όμως χάρη στην άμεση επέμβαση της «φρουράς της γειτονιάς» (neighbourhood watch), της οποίας είναι μέλος, ο διαρρήκτης τράπηκε σε φυγή. «Παρακαλώ καλή μου», απάντησε στις ευχαριστίες της και της τόνισε ότι ένας τοίχος τους χωρίζει κι, αν χρειαστεί βοήθεια, δεν έχει παρά να χτυπήσει δυνατά.

Δυο βδομάδες μετά κι ενώ κάρφωνε ένα καρφί για να κρεμάσει ένα κάδρο, χτύπησε άμεσα η πόρτα κι εμφανίστηκε ο γείτονας με ένα ρόπαλο του μπέιζμπολ, έτοιμος να σώσει τη δεσποινίδα που κινδύνευε. «Συγγνώμη που σας αναστάτωσα», είπε η δεσποινίδα και ο κύριος είπε «Κανένα πρόβλημα, τώρα ξέρεις ότι μπορείς να στηρίζεσαι στη βοήθειά μου».

Λίγες μέρες μετά, η Γιάννα πάρκαρε έξω από το σπίτι της το καινούργιο –μεταχειρισμένο-της αυτοκίνητο. Εδώ πρέπει να σας δώσω μια μάλλον άχρηστη πληροφορία αλλά βασική για την ιστορία: στο Ηνωμένο Bασίλειο τα τέλη είναι μηνιαία. Αν δεν τα έχεις πληρώσει, δεν επιτρέπεται να παρκάρεις το αμάξι σε δημόσιο χώρo αλλά μόνο σε κλειστό ιδιωτικό πάρκινγκ. Πλην όμως η Γιάννα σκέφτηκε ότι σε τρεις μέρες έληγε ο μήνας, οπότε γιατί να πληρώσει ολόκληρο μήνα για τρεις μέρες;

Ο καλός γείτονας όμως εμφανίστηκε και πάλι εγκαίρως, την πληροφόρησε για τη νομοθεσία και της είπε πως, αν δε συμμορφωθεί, θα πρέπει να την καταγγείλει και εκείνη θα πληρώσει πρόστιμο!

Καλός γείτονας ή κακός γείτονας; Τι λέτε;

Συνεχίζω με δεύτερο ανέκδοτο, με πρωταγωνίστρια αυτή τη φορά την γράφουσα: Περπατώ στο πεζοδρόμιο της οδού Έβανς, στο κέντρο του Ηρακλείου Κρήτης. Η κόρη μου έχει μεγαλώσει και την κρατώ από το χέρι, δε σπρώχνω πια το καρότσι που ήταν ολόκληρος άθλος να το περάσεις από τα παρκαρισμένα -μπροστά -στη -ράμπα του- πεζοδρομίου αυτοκίνητα κι απ΄ τα πάνω –στο- πεζοδρόμιο -παρκαρισμένα μηχανάκια ή και αυτοκίνητα …. Σαφής βελτίωση!

Οπότε βλέπω ξάφνου ένα παπάκι, που κινείται πάνω στο πεζοδρόμιο κι έρχεται προς το μέρος μας, με όχι μικρή ταχύτητα και, ακόμα πιο ξάφνου, αυξάνει απότομα ταχύτητα και τραβάω το παιδί πάνω μου και κολλάω στον τοίχο και περνάει ξυστά από δίπλα μας και σταματάει λίγα μέτρα πιο πάνω –για να παρκάρει! Μέχρι να ξαναβρώ την ανάσα μου, δεν μας έχει ρίξει ούτε μια ματιά. Του φωνάζω λοιπόν: «Καλά ρε άνθρωπε, τι γυρεύεις πάνω στο πεζοδρόμιο, δε σε νοιάζει ποιόν θα πατήσεις;» Και μου απαντάει : «Γιατί έχεις κανένα πρόβλημα;»

Από τους γύρω -και ήταν κάμποσοι γύρω- δε μίλησε κανείς. Απάντησα ότι παραλίγο θα χτυπούσε το παιδί μου κι αυτό, ναι, είναι πρόβλημα. Απάντησα ότι είναι παράνομος, επικίνδυνος και αγενής και του είπα να φύγει από το πεζοδρόμιο. Απάντησε ότι πηγαίνει όπου γουστάρει.

Όχι. Δε μίλησε κανείς άλλος και, όχι, δεν το συνέχισα, ούτε πήρα τον αριθμό του ούτε τηλεφώνησα στην Τροχαία. Αν τελικά αυτός ο τύπος χτύπησε κάποιον άνθρωπο, πηγαίνοντας όπου και όπως γουστάρει, ενδεχομένως φταίω κι εγώ. Αλλά σκέφτηκα:  «Μέχρι να έρθει η τροχαία, χωρίς κάποιον μάρτυρα, μέχρι να γίνει ένα δικαστήριο με μόνη τη δική μου μαρτυρία ενάντια στη δική του …..»

Σκέφτηκα: «Έχω χάσει από χέρι» όπως κι οι άλλες μαμάδες με τα καρότσια και οι ελάχιστοι ηρωικοί ανάπηροι που αποτολμούσαν να κυκλοφορήσουν στην πόλη… Έχω χάσει γιατί εδώ είναι Ελλάδα!»

Όταν συζήτησα το περιστατικό και υποστήριξα ότι οι παρανομίες (και δη αυτές που απειλούν την υγεία ή την ευζωία των άλλων) πρέπει να καταγγέλλονται ένας φίλος μού πέταξε το αποστομωτικό: «Οι Έλληνες δεν είναι χαφιέδες»!

Πως εμφανίστηκαν τόσοι χαφιέδες επί Κατοχής και Χούντας είναι να απορεί κανείς, αφού μας λείπει ως φυλή το γονίδιο του καταδότη. Όπως μας λείπει και το γονίδιο του ρατσισμού….

Μακάρι να ήταν έτσι που τα λέει ο φίλος. Οι χαφιέδες δε λείπουν. Να χαφιεδώνουμε δεν έχουμε πρόβλημα, ιδίως αυτούς που δε γουστάρουμε ή είναι ανταγωνιστές στο επάγγελμα. Τους στέλνουμε, το ΣΔΟΕ, τον ΕΦΕΤ, την αστυνομία, ό,τι ταιριάζει. Επώνυμες καταγγελίες δεν έχουμε τα κότσια να κάνουμε. Δε θέλουμε να μπλέξουμε με καταθέσεις και δικαστήρια.

Ο Εγγλέζος μπορεί να φαίνεται και ίσως να είναι τυπικούρας, αλλά συμμετείχε και πρόσφερε στη γειτονιά του και στο γείτονά του. Απαιτούσε απλώς να κάνουν κι οι άλλοι το ίδιο.

Δεν ξέρω κανέναν Έλληνα που να μη σέβεται την απαγόρευση καπνίσματος στο εξωτερικό ή τα σήματα κυκλοφορίας ή το νόμο γενικά. Είτε βρίσκεται εκεί για λίγες μέρες είτε ζει εκεί, ζει όπως οι ντόπιοι. Δεν έχει κάτι ο αέρας. Η μόνη διαφορά είναι ότι ξέρει πως οι νόμοι τηρούνται.

Πως διδάσκεται άραγε η τήρηση των νόμων; Είμαι γονιός και αναγκάστηκα να κάνω αυτή τη συζήτηση με τα παιδιά μου, διότι τα παιδιά μου όταν τους λες «κάνε (ή μην κάνεις) αυτό» δε λένε «μάλιστα μαμά» αλλά «γιατί;». Κάναμε λοιπόν κάτι σαν οικογενειακό συμβούλιο, όπου ξεκίνησα τη συνεδρίαση εξηγώντας ότι μια οικογένεια δεν είναι δημοκρατία, δεν έχουμε όλοι τα ίδια δικαιώματα, ούτε τις ίδιες υποχρεώσεις, διότι δεν είμαστε το ίδιο. Αν ήμασταν το ίδιο θα δούλευαν κι εκείνα και θα έκαναν τις δουλειές του σπιτιού και θα ψώνιζαν για όλη την οικογένεια και θα ρωτούσα εγώ “γιατί” και “πως” και θα μου απαντούσαν αυτά. (Κι εγώ θα πήγαινα σχολείο και θα έπαιζα με τους φίλους μου –συγγνώμη παρασύρομαι…)

Εξήγησα επίσης ότι οι γονείς έχουν την ευθύνη να μεγαλώσουν τα παιδιά με ασφάλεια και να τα διδάξουν όσα ξέρουν, ώστε να καταφέρουν α] να ενηλικιωθούν και να μην πεθάνουν πρόωρα (πχ από ηλεκτροπληξία χώνοντας καρφιά σε πρίζες) και β] να μπορέσουν να ζήσουν ως ενήλικες με αυτάρκεια, αυτοσεβασμό και σεβασμό για τους άλλους και το περιβάλλον. (Αυτό είναι η σύνοψη, πρακτικά θέλει πολλά λόγια και παραδείγματα και κουβέντα με τα παιδιά και κυρίως υπομονή για να «μαζέψεις» την κουβέντα, που τείνει συνεχώς να ξεστρατίζει με ερωτήσεις του τύπου «αν χώσω καρφίτσα πάλι θα πεθάνω;» ή με ιστορίες του τύπου «μια φορά έγλειψα μια εννιάβολτη μπαταρία και με τσίμπησε στη γλώσσα» ή εξυπνάδες του τύπου «έχουμε αντιηλεκτροπληξιακό ρελέ, το είπε ο μπαμπάς»).

Μετά μιλήσαμε για κανόνες, κανόνες του τύπου «δεν ουρλιάζω όταν κάποιος κοιμάται» και «πλένω τα χέρια μου μετά την τουαλέτα». Κανόνες αυτονόητους που σέβονται και οι ενήλικες. Εκεί μπήκε το θέμα του ποιος φτιάχνει τους κανόνες και τους νόμους και το τι είναι εξουσία. Είπα λοιπόν στα παιδιά μου ότι η ανάγκη επιβολής των κανόνων και ύπαρξης μιας μορφής εξουσίας και ποινών (σε μια δίκαιη κοινωνία, όχι σε μια τυρρανία, αυτό είναι άλλο θέμα….), προκύπτει μόνο αν δε σέβονται όλοι τους κανόνες. Διότι, αν εκείνα δεν παραβαίνουν τους κανόνες, τι λόγο θα είχα εγώ να φωνάζω, να απειλώ με τιμωρία ή να τιμωρώ; Αν κανείς δεν παραβίαζε το νόμο, γιατί να υπάρχει αστυνομία και δικαστήρια;

Ευτυχώς για μένα, τα παιδιά δεν με ρώτησαν γιατί είναι στη φύση μας να παραβαίνουμε τους κανόνες περισσότερο απ’ ότι είναι στη φύση μας να τους τηρούμε. Δεν έχω κάποια βεβαιότητα πάνω στο γιατί είμαστε έτσι.

Πιστεύω όμως ότι η «ρίζα» όλων των κακών συνηθειών/συμπεριφορών είναι στην παιδική ηλικία, στην ανατροφή από την οικογένεια και το σχολείο. Ένα μεγάλο κομμάτι της πειθούς που μπορεί να έχει ένα γονιός στηρίζεται στο να νιώθουν τα παιδιά ότι ο γονιός είναι δίκαιος κι ότι ο ίδιος τηρεί απαρέγκλιτα τους κανόνες.

Δεν είπα ποτέ στα παιδιά μου μη βρίζετε, διότι κι εγώ βρίζω. Είπα: μη χρησιμοποιείτε βρισιές που δεν καταλαβαίνετε τι σημαίνουν. Είπα: προσπαθήστε να ελέγξετε το θυμό σας, προσπαθήστε να συζητήσετε αντί να βρίσετε. Είπα: κι εγώ δεν καταφέρνω να ελέγξω πάντα το θυμό μου, ζητώ συγγνώμη για τις φορές που φέρομαι άσχημα.

Δεν υπάρχουν τέλειοι γονείς διότι δεν υπάρχουν τέλειοι άνθρωποι. Το πιο πολύ που μπορείς να κάνεις είναι να σέβεσαι τα παιδιά σου, τις ανάγκες τους, τις απορίες τους, τις παρορμήσεις τους, τα συναισθήματά τους και να προσπαθείς να τα βοηθήσεις να διαλέξουν μόνα τους το σωστό από το λάθος. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν εφαρμόζεις πειθαρχία. Σημαίνει ότι αφιερώνεις χρόνο και κοπιάζεις και ξεβολεύεσαι χοντρά για να γίνει κάτι σωστά και δουλεύεις πολύ με τα δικά σου ελαττώματα. Τα παιδιά μπορούν να σε κάνουν καλύτερο άνθρωπο ή χειρότερο γιατί σε ωθούν να ξεπεράσεις τα όριά σου. Μπορείς να διαλέξεις προς ποια κατεύθυνση θα τα ξεπεράσεις…

Και μετά έρχεται το σχολείο και η δικαιοσύνη πάει περίπατο. «Μαμά με χτύπησε ο τάδε και το είπα στην κυρία και μου είπε βρείτε τα μόνοι σας». Για το πώς θα τα βρουν μόνα τους τα παιδιά κουβέντα. Μπορούν τα παιδιά να τα βρουν μόνα τους;

Και ποιο είναι το μάθημα που παίρνουν; Ότι δεν υπάρχει κανόνας ή ότι ο παραβάτης του κανόνα δεν τιμωρείται; Και η λύση είναι ποια; Η αυτοδικία; Το να κάθεσαι και να τις τρως χωρίς να μιλάς γιατί αν χτυπήσεις κι εσύ χάνεις το δίκιο σου;

Είναι της μόδας τα σεμινάρια στα σχολεία για το bullying (ελληνιστί νταηλίκι, τραμπουκισμός εκ του bully =νταής, τραμπούκος και προσφάτως «σχολικός εκφοβισμός») Η δική μου μεγάλη απορία δεν είναι γιατί κάποια παιδιά γίνονται θύτες και κάποια θύματα, αλλά γιατί τα άλλα παιδιά που είναι παρόντα δεν παρεμβαίνουν ή ακόμα χειρότερα στέκουν τριγύρω και γελάνε με το συμμαθητή που εξευτελίζεται ή κακοποιείται. Γιατί, έστω κρυφά, δεν καταγγέλλουν τα περιστατικά.

Γιατί οι πολλοί φοβούνται τους λίγους; Γιατί δεν νιώθουν οίκτο; Γιατί το διασκεδάζουν; Γιατί είναι κάποιου άλλου πρόβλημα; Γιατί καλά να πάθει ο χοντρός/ο γυαλάκιας/ο σπασίκλας/το φρικιό κλπ, εγώ δεν είμαι τέτοιος; Όλοι ασχολούνται με το προφίλ του θύτη και του θύματος αλλά κανείς με το προφίλ των «παρατηρητών».

Πρόσφατα, κυκλοφόρησε ένα βίντεο που καταγράφει ένα Ρώσο μαθητή να πεθαίνει από ασφυξία στο πάτωμα της σχολικής αίθουσας, ενώ οι βασανιστές του στέκονται γύρω του και γελούν και η καθηγήτρια περιορίζεται στο ρόλο του θεατή. http://www.soccerplus.gr/article/50930-sokaristikos-thanatos-thymatos-bullying-stin-rosia-video

Το θύμα είναι ο Σεργκέι Κάσπερ, ένας 17χρονος τον οποίοι άλλοι μαθητές έδεσαν, ώστε να μην μπορεί να κουνήσει τα χέρια και τα πόδια του, τον έριξαν σε τουαλέτα και στη συνέχεια τον έσυραν στην τάξη τους.

Δεμένος ακόμη και αδυνατώντας να περπατήσει, ο 17χρονος σκόνταψε και έπεσε άσχημα στην άκρη ενός θρανίου χτυπώντας το λαιμό του. Εξαιτίας του τραυματισμού δεν μπορούσε να αναπνεύσει, αλλά αντί να τον βοηθήσουν οι συμμαθητές του στέκονταν τριγύρω και γελούσαν, ενώ η καθηγήτρια κάθονταν άπραγη στην έδρα της.

Μέχρι να καταλάβουν ότι είχε σοβαρό πρόβλημα και να καλέσουν το ασθενοφόρο, ήταν πολύ αργά. Καλός και δημοφιλής μαθητής, σύμφωνα με τα τοπικά ΜΜΕ, ο Κάσπερ άρχισε να έχει προβλήματα όταν άλλαξε σχολείο. Οι νέοι συμμαθητές του άρχισαν να τον εκφοβίζουν εξαιτίας της αγάπης του στις τέχνες και της επιθυμίας του να δίνει παραστάσεις.(?!!!)

Οι αρχές, αφού μελέτησαν το βίντεο, αποφάνθηκαν ότι είναι ξεκάθαρο πως την ευθύνη για το θάνατό του έχουν οι συμμαθητές του. Το σχολείο δήλωσε ότι δεν γνώριζε πως υπήρχαν περιστατικά εκφοβισμού και απέβαλε τους μαθητές που ενεπλάκησαν. Αρκεί ως τιμωρία για ανθρωποκτονία; Και η καθηγήτρια που ήταν στην αίθουσα και δεν έκανε τίποτα; Είναι ή όχι συνεργός σε ανθρωποκτονία;

Δεν ανησυχώ πια για το τι είδους πολίτες βγάζουν τα σχολεία (τα σχολεία σε όλον τον κόσμο, όχι μόνο στην Ελλάδα) αλλά για το τι είδους ανθρώπους. Αν κάποιος παρακολουθεί με απάθεια ή γελώντας ένα βασανισμό, πώς να περιμένει κανείς από αυτόν τον άνθρωπο ότι θα γίνει ενεργός πολίτης που να διαφυλάττει τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον; Που δε θα μένει απαθής και αδιάφορος;

Ως γονιός ανησυχώ για τα παιδιά μου, που τα μεγαλώνω μαθαίνοντας τους να σέβονται τη διαφορετικότητα και να μη φοβούνται να είναι «διαφορετικοί», να εκφράζουν τον εαυτό τους, να σκέφτονται ελεύθερα, να αγωνίζονται για όσα πιστεύουν και για τα δικαιώματά τους, να μην αδιαφορούν και παραμένουν θεατές, να υπερασπίζουν κι όχι να εκμεταλλεύονται τους πιο αδύναμους και να… πιστεύουν στη δικαιοσύνη.

Φυσικά και τα έχω προειδοποιήσει ότι δεν είναι πάντα δίκαιος ο κόσμος που ζούμε και γι’ αυτό φταίνε οι άνθρωποι κι όχι οι κανόνες, αλλά, αν πάψεις να ζητάς δικαιοσύνη, εξασφαλίζεις ότι δε θα γίνει ποτέ δίκαιος ο κόσμος ή έστω δικαιότερος.

Για ένα πράγμα βεβαιώνομαι όσο περνάει ο καιρός: Ισχύει το παλιό κλισέ ότι η σωστή παιδεία είναι η βάση για να λυθούν τα περισσότερα κοινωνικοπολιτικά -ακόμα και ψυχολογικά - προβλήματα αλλά, αυτό που δεν έχει τονιστεί επαρκώς, είναι ότι σωστή παιδεία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς δικαιοσύνη, χωρίς να έχεις την αίσθηση, από πολύ μικρό παιδί, ότι δεν παλεύεις μόνος στη ζούγκλα αλλά σε προστατεύουν οι κανόνες της ανθρώπινης κοινωνίας κι αυτοί που είναι υπεύθυνοι για την τήρησή τους. Αλλιώς δε γίνεσαι άνθρωπος αλλά θηρίο ή φαγητό για τα θηρία.

Η μπαλάντα του φιλότιμου... από τον Στάθη

Μου ζητούν να πληρώνω τους φόρους μου εκείνοι που προσφέρουν στους φοροφυγάδες νομιμότητα και κοινωνικό κύρος.

Παρά ταύτα πληρώνω τους φόρους μου.

Απ’ το υστέρημά μου, ακόμα και κάνοντας χρέη για να πληρώσω, πληρώνω τους φόρους μου. Κατανοώ όσους συμπολίτες μου δεν μπορούν να πληρώσουν πια, αλλά όσο μπορώ θα τους πληρώνω.

Κι, ως φαίνεται, για αυτό ακριβώς μας προσθέτουν και νέους φόρους. Κάθε είδους.

Έμμεσους και άμεσους. Οθωμανικούς (χαράτσια) κι ευρωπαϊκούς (έκτακτες εισφορές).

Μάλιστα, βρίσκουν τρόπους τις έκτακτες εισφορές να τις κάνουν μόνιμες (όπως το χαράτσι για τα ακίνητα μέσω ΔΕΗ).

Μου βάζουν φόρους κεφαλικούς αυτοί που κλέβουν απ’ τους φόρους μου για την παιδεία ή την υγεία και τους πάνε πεσκέσι στους καναλάρχες και τους λοιπούς προπαγανδιστές των οκτώμισι, αυτούς ακριβώς που σε κατηγορούν ότι εσύ φταις για όλα.

Εσύ φταις που δεν πληρώνουν φόρους οι εφοπλιστές,

εσύ φταις για τις μίζες στην Αμυνα,

εσύ φταις για τις μίζες στη Ζήμενς, εσύ τα έφαγες μαζί με τον κ. Χριστοφοράκο,

εσύ φταις, σου λένε, που μας ψήφισες - ουπς! σε αυτό πρέπει να παραδεχθούμε ότι έχουν ένα δίκιο! Επί πολλά χρόνια ήξερες κι όμως τους ψήφιζες.

Πλην όμως, ο πολίτης δεν δικάζεται για την ψήφο του. Ούτε είναι ο πολίτης αυτό που ψήφισε χθες. Ο πολίτης είναι πάντα αυτό που ψηφίζει κάθε φορά. Δεν υπάρχουν ψηφοφόροι από παρθενογένεση ούτε «καθαροί» ψηφοφόροι εξ ουρανού. Ο πολίτης έχει κάθε δικαίωμα να αλλάζει γνώμη, επιλογή, κόμμα (όπως και να επιμένει στα ίδια). Αυτοί που προσπαθούν να του δημιουργήσουν ενοχή για τις επιλογές του ή τα πεπραγμένα του θέλουν απλώς τη συνενοχή του στα δικά τους κρίματα. Την ενοχική του αδράνεια και την αυτοακύρωσή του.

Οι πολίτες έχουν πολιτικές ευθύνες αλλά δεν λογοδοτούν για αυτές στους πολιτικούς (πόσω μάλλον στα παπαγαλάκια και τα κάθε λογής φερέφωνα). Αντιθέτως οι πολιτικοί για τις πολιτικές τους ευθύνες (πρέπει να) λογοδοτούν στους πολίτες.

Αν κάποιος πολίτης αλλάξει γνώμη και επιλογές, ασκεί το δημοκρατικό του δικαίωμα, αν ένας πολιτικός διαπράξει το ίδιο, πρέπει να δώσει εξηγήσεις, διότι οι έως εκείνη τη στιγμή πράξεις του αφορούσαν το κοινό καλό ή κακό -συνεπώς δεν υπάρχουν κολυμβήθρες του Σιλωάμ για τους πολιτικούς, αλλά υπάρχει μια συνεχής διαδικασία κάθαρσης για τους πολίτες- μια κρήνη όπου κανείς μπορεί «να πλένει τα ανομήματά του κι όχι μόνον την όψη του», να διορθώνει τα λάθη του, αν έχει κάνει, χωρίς άλλο κόστος παρά εκείνο που ο ίδιος αντιλαμβάνεται πως πρέπει να καταβάλει – δεν είναι η πολιτική «δίκη» για τους πολίτες, είναι «δίκη» για τους πολιτικούς.

Τώρα προσπαθούν να σε καθηλώσουν. Εσύ φταις για το φακελάκι του γιατρού, εσύ φταις για το γρηγορόσημο, εσύ φταις για τη «χαμηλή» διαφθορά.

Ε λοιπόν, αν φταις για αυτό (και κάποιοι από μας φταίνε), φταις το ίδιο και για το φιλότιμο του γιατρού, φταις το ίδιο και για τον καθηγητή που βοηθάει τα παιδιά με σθένος κι αίσθημα τιμής, φταις και για τον δημόσιο υπάλληλο που κάνει καλά τη δουλειά του, φταις για τον στρατιωτικό που κρατάει άμυνα, διότι

όλοι αυτοί που κάνουν το καθήκον τους σε σένα απευθύνονται, σε σένα προσφέρει ο γιατρός το φιλότιμό του, ο καθηγητής τον κόπο του, ο υπάλληλος τη γνώση του, ο στρατιωτικός την αγρύπνια του,

επιτέλους! το φιλότιμο του ενός προσφέρεται στο φιλότιμο του άλλου.

Ένα φαινόμενο που θάλλει ανάμεσα στους εργαζόμενους, στις εργατικές τάξεις, τους βιοπαλαιστές και τους επιχειρηματίες που πάνε με τον σταυρό στο χέρι - δηλαδή με τον νόμο. Δεν ακμάζει (δεν υπάρχει καν) αυτό το φαινόμενο ούτε ανάμεσα στους τοκογλύφους, ούτε ανάμεσα στα λαμόγια, τους αεριτζήδες, τα τραστ, τους κομματικούς καρεκλοκένταυρους και το υπηρετικό τους προσωπικό,
τα παπαγαλάκια της Διαπλοκής και της Διαφθοράς, τους τρομοκράτες των οκτώμισι, τους «τιμητές» της δεκάρας.

Δουλεύω σαν σκύλος και μου κόβουν τον μισθό, την ασφάλιση, τη σύνταξη, σπουδάζω και μένω άνεργος ή δουλεύω για ψίχουλα, βαριά η μελαγχολία της δυσπραγίας μας πλημμυρίζει τα σπίτια μας.

Και μου λένε πως φταίω εγώ ο κλεφτοκοτάς (ή όχι) που μπήκαν οι αλεπούδες στο κοτέτσι. Και φέρνουν τώρα λύκους να τις διώξουν, κι αύριο λιοντάρια να διώξουν τους λύκους - δεν θα έχουν τέλος τα πακέτα και τα «μέτρα».

Ώσπου να επιτευχθεί ο στόχος. Να σκλαβωθείς. Και σκλάβος μένει μόνον όποιος νομίζει ότι η σκλαβιά του αξίζει, ότι φταίει ο ίδιος για αυτήν.

Χρόνια τώρα αυτή είναι η δουλειά της κυρίαρχης προπαγάνδας: να μας κάνουν ενοχικούς. Και να μας στρέφουν τον έναν εναντίον του άλλου.

Τώρα που το σύστημα τρίζει, σε αυτήν την προπαγάνδα της Διαπλοκής προσθέτει τις δυνάμεις της και η Χρυσή Αυγή βρίζοντας τους πάντες, τους αριστερούς, τους ομοφυλόφιλους, τις γυναίκες (αυτές τις δέρνει κιόλας), τους εβραίους, τους μουσουλμάνους, τους πάντες, δηλητηριάζοντας τον έναν εναντίον του άλλου, εφαρμόζοντας χάριν της άρχουσας τάξης αυτό που αυτή η τάξη ποθεί περισσότερο διότι το θεωρεί ασφαλέστατο: το διαίρει και βασίλευε.

Ε λοιπόν, η ταπεινότης μου είναι με το φιλότιμο του γιατρού κι όχι με το δηλητήριο του φερέφωνου ή το μίσος του φασίστα. Προσδοκώ στην πολιτική συμπεριφορά των ανθρώπων κι όχι στον αταβισμό των θηρίων.

Είμαι με το φιλότιμο, την αλληλεγγύη και την ελπίδα, όχι με την κατεργαριά, τον ατομικισμό και τα πογκρόμ.

Σήμερα το φιλότιμο διαδηλώνει στους δρόμους, η εργασία και ο πολιτισμός της εργασίας - το πιο ευγενικό δημοκρατικό καρκατσουλιό σήμερα μάχεται, όπως μάχεται υπό κλίμακα κάθε μέρα, όπως θα μάχεται και αύριο, ώσπου ανάγκη άλλης μάχης να μην υπάρχει και εορταστικός σαν Κυριακή να κυλάει ο βίος μας, ο βίος του ανθρώπου δημιουργού.

«Όνειρα» θα μου πεις! Xωρίς τα όνειρα, σκοτάδι του Αδη, θα αντιλέξω και, σύντροφέ μου, θα προσθέσω: όχι μόνον όνειρα, αλλά στόχοι. Πολιτικοί στόχοι. Εφικτοί. Ούτε η ισονομία είναι ουτοπία, ούτε η απελευθέρωση των ανθρώπων! Η ελευθερία είναι ανάγκη...

stathis@enikos.gr