Το νόημα της ζωής.....


Κάθε φορά που αναρωτιέμαι αν η ζωή μου έχει κάποιο νόημα κοιτάζω γύρω μου, τους άγνωστους ανθρώπους που ζουν πλάι μου, τους άσημους, καθημερινούς ανθρώπους που ταξιδεύουν μαζί μου στο τρένο, που περπατάνε στο απέναντι πεζοδρόμιο, που πίνουν καφέ με την παρέα τους στην καφετέρια που προσπερνάω, που συνοφρυώνονται ή γελάνε, χαλαροί, σφιγμένοι, ανέκφραστοι.

Η ζωή τους, όπως κι η δική μου, αφορά κι επηρεάζει τις ζωές λίγων μόνο ανθρώπων, η μνήμη τους, όπως κι η δική μου, δε θα ζήσει όσο η μνήμη του Ομήρου, του Μπαχ, του Φρόυντ ή του Χίτλερ.

Η κάθε ζωή όμως είναι μοναδική κι η βαρύτητά της δεν μπορεί παρά να κριθεί στο τέλος της, αλλιώς από τον ίδιο αλλιώς από τον καθένα με τον οποίο σχετίστηκε. Ποιος μπορεί να δει τη συνολική εικόνα; Ποιος ξέρει αν με την δική μας άσημη ζωή δεν βοηθήσαμε ή (δεν βλάψαμε ) τη ζωή ενός ανθρώπου που θ’ αφήσει (ή θα άφηνε χωρίς τη δική μας παρέμβαση ) βαθύτερα χνάρια στην άμμο της αιωνιότητας;

Πολλές επιδράσεις τις βλέπουμε στους κοντινούς μας ανθρώπους. Όμως επιδρούμε και πάνω σε αγνώστους. Με τη δουλειά μας. Με το παρκάρισμά μας. Με το χαμόγελό μας. Με τα νεύρα μας. Με λόγια και πράξεις, συνειδητά και ασυνείδητα.

O Yalom ονομάζει αυτές τις επιδράσεις κυματισμούς. Στο μυαλό μου σχηματίζεται η εικόνα μιας λίμνης γεμάτης μικρές χάρτινες βαρκούλες όλων των μεγεθών και των χρωμάτων που χορεύουν πάνω στα νερά. Σιγά - σιγά μουσκεύουν ή παίρνουν νερό και όλες τελικά θα βουλιάξουν.

Η μεταφορά δεν περιλαμβάνει μόνο ανθρώπους. Οι άνθρωποι έχουν παραπάνω τη συνείδηση ότι θα βυθιστούν κι αναρωτιούνται αν θα συνεχίσουν να έχουν συνείδηση καθώς θα ταξιδεύουν στο βυθό ή όταν θα αναπαύονται στο βυθό. Όμως χορεύουν στην επιφάνεια μαζί με τις βαρκούλες που είναι φυτά, ζώα, μικροοργανισμοί. Κι όλες επιδρούν με τη δική μας, το ίδιο και το νερό, η λεπτή στιβάδα της επιφάνειας κι η άβυσσος της αιωνιότητας από κάτω.

Πως ξεπηδούν οι βαρκούλες στην επιφάνεια και που πάνε όταν βυθίζονται δεν έχουμε τρόπο να δούμε. Όμως χορεύουμε πάνω στα κρυστάλλινα νερά , κάτω απ’ το ηλιόφως και το φεγγάρι και τα όχι και τόσο αιώνια αστέρια, χορεύουμε με τους ανέμους και χοροπηδάμε από τους κυμματισμούς που προκαλούν οι άλλες βαρκούλες για όσο αντέξει το χαρτί απ’ το οποίο είμαστε φτιαγμένοι.






THE MEANING OF LIFE

Each time I wonder whether my life has any meaning, I look around me, at the strangers that live next to me, the undistinguished, everyday people who travel with me on the train, who walk on the opposite pavement, who drink coffee with their mates in the cafeteria I pass by, who frown or laugh, relaxed, tightened, expressionless.

Their life, exactly like mine, concerns and influences the lives of only few other people, their memory, exactly like mine, will not live as long as the memory of Homer, Bach, Freud or Hitler.

Each life however is unique and its gravity can only be judged at its end, in a different way by ourselves than by the people we related to. Who can see the whole picture? Who knows if, with our own insignificant life, we helped or (harmed) the life of a person who will leave (or would have left without our intervention) deeper footprints in the sands of eternity?

A lot of influences can be observed on our closest people. However we also affect strangers. With our work. With where we park our car. With our smile. With our mood. With words and actions, consciously and unconsciously.

Yalom names these effects “ripples”. In my brain a picture is forming, of a lake full of small paper boats,of all sizes and colours, that dance on water. Slowly they get damp or take water in and finally they will all sink.

The metaphor does not only include people. People are just the only ones that are aware of the fact that they will sink in the end and they wonder whether they will continue to have any awareness while they sink or when they will have settled at the bottom. Still they dance in the surface along with the other boats that are plants, animals, micro-organisms…. And all interact with our own little paper boat and the water, the thin layer of the surface and the abyss of eternity beneath.

How the paper boats spring up in the surface and where they go when they sink, we have no way to see. Yet we dance on crystal waters, underneath the sunlight and moon and the not so eternal stars, we dance with the winds and we are shaken by the ripples that cause the other boats for as long as the paper from which we are made holds together...



Σκέψεις για την οικονομική κρίση.....

Ο καπιταλισμός είναι αυτοκαταστροφικός γιατί τελικά είναι ασυδοσία της αγοράς και όχι ελευθερία της αγοράς. Σαν τη γίδα που πετυχαίνει το τσουβάλι με το καλαμπόκι και τρώει ίσαμε να σκάσει (έχω κάνει νεκροψία σε τέτοια γίδα) έτσι κι ο σύγχρονος παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός μπούκωσε τοξικά δάνεια και ομόλογα (κι οι οικονομολόγοι ξέρουν τι άλλο), ώσπου αρρώστησε.

Όλοι το βλέπουμε όλοι θα θέλαμε να ζούμε καλύτερα αλλά κανείς δεν κάνει τίποτε γιατί οι πολλοί φοβούνται το ρίσκο και την ευθύνη του να πάρεις τη ζωή σου στα χέρια σου και οι λίγοι δεν καταφέρνουν.και πολλά όντας λίγοι.

Ωστόσο αν δούμε τον εαυτό μας όχι ως εργαζόμενο αλλά ως καταναλωτή, το πράγμα αντιστρέφεται. Εδώ έχουμε εμείς το πάνω χέρι.

Αν αυτή τη στιγμή έχουμε πετύχει τα προϊόντα να αναγράφουν τη σύστασή τους, την προέλευσή τους, αν είναι ανακυκλώσιμα ή όχι, αν είναι φιλικά για το περιβάλλον, αν η τιμή τους είναι προσιτή, αν υπάρχουν είδη για όλα τα γούστα, το έχουμε πετύχει με τις επιλογές μας.

Ακόμα και οι εκπομπές της τηλεόρασης και ο τύπος καθορίζονται από τις επιλογές μας.

Εν τέλει καταλήγω ότι το «επαναστατικό υποκείμενο» σήμερα είναι ο καταναλωτής. Όχι ο εργαζόμενος που συνεχώς υποχωρεί, συνεχώς χάνει κεκτημένα δικαιώματα και τρέμει, όντας υπερχρεωμένος ή γονιός ή και τα δύο, να μη χάσει την κακοπληρωμένη, καταπιεστική, άχαρη δουλίτσα του.

Καμιά πολιτική ομάδα δεν έχει ασχοληθεί να φτιάξει καταναλωτικές οργανώσεις. Ίσως είναι δύσκολο να χρωματίσεις μια ομάδα που διεκδικεί την καλύτερη ποιότητα στην καλύτερη τιμή με παράλληλο σεβασμό στους εργαζόμενους και στο περιβάλλον κατά τη διαδικασία παραγωγής μεταφοράς και διακίνησης του προϊόντος.

Είναι αυτή η διεκδίκηση ανατρεπτική και όχι «εναλλακτική»;
Πιστεύω πως ναι. Πιστέυω πως ένα σύστημα που στηρίζεται στη μαζική παραγωγή, την εξαπάτηση για λόγους μείωσης του κόστους, την καταλήστευση του φυσικού περιβάλλοντος και την αρπαχτή δεν μπορεί να προσαρμοστεί στα αιτήματα για ποιότητα, προστασία της φύσης και του καταναλωτή και προστασίας των διακαιωμάτων των εργαζομένων. Πιστεύω επίσης πως επειδή ως διεκδίκηση γίνεται από θέση ισχύος θα είναι περισσότερο μαζική και αποτελεσματική ακόμα και δημιουργική.

Το πρώτο που έχει ανάγκη ο καταναλωτής είναι εύκολη πρόσβαση σε σωστή ενημέρωση. Σωστές επιλογές χωρίς σωστή ενημέρωση δεν γίνονται, ούτε σωστές διεκδικήσεις. Ωστόσο, αν και «η αλήθεια είναι εκεί έξω», που έλεγε κι ο Μώλντερ, χρειάζεσαι χρόνο και κόπο για να την μαζέψεις κομμάτι – κομμάτι και να συνθέσεις την πλήρη εικόνα. Χρειάζεσαι και ειδικές γνώσεις. Ως κτηνίατρος έχω ειδικές γνώσεις σε ότι αφορά τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης αλλά δεν μπορώ να αξιολογήσω αναφορές για δομικά υλικά στο ίδιο επίπεδο. Θα χρειαστώ κάποιον πιο ειδικό να μου τα «κάνει λιανά». Σε τομείς όπως η παροχή υπηρεσιών π.χ. από τράπεζες εκεί κι αν χρειαζόμαστε βοήθεια οι περισσότεροι.

Το δεύτερο είναι συντροφικότητα. Να ανήκει σε ομάδα, να ξέρει ότι έχει υποστήριξη. Να έχει εμπιστοσύνη σε όσους τον ενημερώνουν. Μην ξεχνάμε ότι καταναλώνουμε και τηλεόραση και ραδιόφωνο κι εφημερίδες και περιοδικά και Διαδίκτυο ακόμη και φυλλάδια που μας μοιράζουν στο δρόμο. Ποιός ελέγχει την αλήθεια όλων αυτών; Όλοι γνωρίζουμε ότι το συμφέρον κιτρινίζει συχνά την εικόνα της πραγματικότητας.

Το τρίτο είναι συνέπεια και συνέχεια. Η διεκδίκηση των δικαιωμάτων σου και ο αγώνας για έναν καλύτερο κόσμο δεν έχουν διάλλειμα. Όπου κι αν είμαστε, ό,τι κι αν κάνουμε αντιδρούμε στην καταπάτηση των δικαιωμάτων μας. Η στάση ενός ανθρώπου επάγει παρόμοια στάση σε άλλους ανθρώπους το ίδιο όπως η ευγένεια επάγει ευγένεια και ο καβγάς φέρνει καβγά.

Τα είπα μαζεμένα αλλά σίγουρα έχω παραλείψει πολλά. Μπούχτισα όμως απάτη, νοθεία κι εκμετάλλευση. Με τρελλαίνει ν' ακούω για χιλιάδες μωρά που κινδυνεύουν γιατί κάποιοι δολοφόνοι πρόσθεσαν μελαμίνη σε παιδικά γάλατα! Με τρελλαίνει να πουλάει ο παραγωγός για ένα τίποτα το γάλα κι εγώ να το πληρώνω χρυσό και να τρέμω τι δίνω στο παιδί μου. Κι αυτό που δε μ' αφήνει να κοιμηθώ δεν είναι η φοβία αλλά η ευθύνη. Δεν τρέφω την αυταπάτη ότι δεν μπορώ να κάνω τίποτα για να προστατευτώ. Αντίθετα είμαι βέβαιη ότι από μένα εξαρτάται.....